Postprandiale glucose…..(wat??) oftewel het suikergehalte in het bloed na de maaltijd en de reactie van insuline hierop spelen een rol bij het ontstaan van kanker1. Dit blijkt uit een onderzoek van de American Association for Cancer Research. En dat wil niet zeggen dat alle koolhydraten slecht zijn of kanker zouden veroorzaken, maar het gaat om voedingsmiddelen met een hoge Glycemische Index(GI), zoals wit brood, frisdrank en koekjes etc.
Hoe hoger namelijk de GI, hoe sneller de suiker wordt opgenomen in het bloed en hoe hoger de bloedsuiker en de stoot insuline is. De grootste oorzaak van longkanker blijft natuurlijk tabak, maar het onderzoek legt een verband tussen deze ziekte en het eten van snelle koolhydraten: namelijk een verhoogd risico van 49 procent. Dat is nogal wat, toch?
Glycemische index
Ik zal eerst nog wat dieper op de Glycemische Index, wat is dat nu precies? De Glycemische Index (GI) is een maat die aangeeft hoe snel de koolhydraten uit een bepaald voedingsmiddel aan het bloed worden afgegeven en zo de bloedsuikerspiegel laten stijgen. Koolhydraat bevattende voedingsmiddelen die relatief snel worden afgebroken tijdens de vertering en daardoor snel worden afgegeven aan het bloed hebben een hoge GI.
Koolhydraat bevattende voedingsmiddelen die langzaam afgebroken worden en daardoor gelijkmatiger worden afgegeven aan het bloed hebben een lage GI. Voedingsmiddelen worden vergeleken met de GI waarde van pure suiker, deze is vastgesteld op 100. Producten met een hoge GI noemen we voor het gemak snelle koolhydraten en producten met een lage GI langzame koolhydraten.
En wat doet insuline?
Insuline is het hormoon dat ervoor zorgt dat de koolhydraten die omgezet zijn in glucose (suiker) kunnen worden opgenomen in de cellen. Je moet het zien als een soort sleuteltjes. In een gezond lichaam worden er precies genoeg sleuteltjes (insuline) geproduceerd door de alvleesklier zodat alle glucose kan worden opgenomen in de cellen en als brandstof kan dienen.
Maar hoe zit het dan met longkanker en hoge GI?
Aan het begin had ik het over de postpandriale glucose: het suikergehalte in het bloed na de maaltijd en de reactie van insuline hierop. Snelle koolhydraten zorgen dus voor een hogere dosis glucose en daardoor ook een hoge dosis insuline. En daar komt het euvel: dit zet de aanmaak van nog een stofje in gang, namelijk de Insulin-like growth factor (IGF-1) of in het Nederlands: Insuline-achtige groeifactor. De insuline-achtige groeifactoren (IGF-1) zijn hormonen die lijken op het hormoon insuline en worden aangemaakt in de lever. In kleine hoeveelheden is IGF-1 altijd aanwezig in het lichaam, maar de hoeveelheid kan dus omhoog gaan door onder andere het eten van snelle koolhydraten. Uit eerdere studies blijkt al het verband tussen deze zogenaamde IGF’s en een verhoogd risico op (long)kanker.
Nog een reden om zoveel mogelijk voedingsmiddelen met een lage GI te nemen en voedingsmiddelen met een hoge GI zoveel mogelijk te beperken.
Voedingsmiddelen met een lage GI
Dit zijn verse, onbewerkte producten, zonder suiker en andere toevoegingen zoals:
- Verse groentes
- Vers fruit
- Vlees
- Vis
- Platte kaas
- Kaas
- Volkoren producten zonder toegevoegde suikers
Je drinkt best thee of water dat je lekkerder maakt met verse blaadjes munt, komkommer of citroen. Je kunt ook fruit toevoegen zoals blauwe bessen, frambozen, sinaasappel of aardbeien (voor de PowerSlimmers vanaf fase 2).
Voedingsmiddelen met snelle koolhydraten (hoge GI)
Laat alle bewerkte producten met suiker zoveel mogelijk achterwege zoals:
- Witbrood
- Witte pasta
- Koekjes
- Chips
- Snoep
- Toetjes
- Kant- en klaar maaltijden
- Kant- en klare salades voor op brood
- Snacks als Sultana, Evergreen etc.
- Frisdrank
- Energydranken
- Vruchtensappen
- Etc. (helaas zou deze lijst anders veel te lang worden).
Deze tips zijn ook goed om gezondheidsproblemen te voorkomen, bijvoorbeeld om onder andere diabetes type II te voorkomen (en zelfs om te keren!). Diabetes type II kan onder andere ontstaan doordat men altijd erg veel snelle suikers, met een hoge GI zoals cola, snoep of zelfs vruchtensap, (wit)brood en witte pasta tot zich heeft genomen. Er komt dan een enorme hoeveelheid glucose in één keer in je bloed en je alvleesklier moet enorm hard gaan werken om al die glucose naar je cellen te krijgen. Deze moet daarvoor heel veel insuline aanmaken en hierdoor krijgt je lichaam als het ware een stoot aan insuline.
Op een gegeven moment kan de alvleesklier uitgeput raken, kan niet meer genoeg van die ‘sleuteltjes’ produceren en blijft er dus te veel glucose in het bloed zitten. Deze hoge bloedsuikerwaarden noem je diabetes, ook wel suikerziekte genoemd. Wil je meer weten over diabetes en koolhydraatarme voeding? Dit kun je lezen in de columns van collega PowerSlim diëtist Hylke Boelens over diabetes en koolhydraatarme voeding:
- Spectaculaire resultaten bij proef voeding als medicijn tegen diabetes type 2
- Verdubbeling van aantal diabetespatiënten in België
- Wat je nog niet wist over diabetes
Bronnen:
- Stephanie C. Melkonian1, Carrie R. Daniel, Yuanqing Ye, Jeanne A. Pierzynski, Jack A. Roth, and Xifeng Wu. Glycemic Index, Glycemic Load, and LungCancer Risk in Non-Hispanic Whites. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. Maart 2016 25; 532
- Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2009 May;18(5):1333-40. doi: 10.1158/1055-9965.EPI-08-0781.The association between diet and serum concentrations of IGF-I, IGFBP-1, IGFBP-2, and IGFBP-3 in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition.Crowe FL1, Key TJ, Allen NE, Appleby PN, Roddam A, Overvad K, Grønbaek H, Tjønneland A, Halkjaer J, Dossus L, Boeing H, Kröger J, Trichopoulou A, Dilis V, Trichopoulos D, Boutron-Ruault MC, De Lauzon B, Clavel-Chapelon F, Palli D, Berrino F, Panico S, Tumino R, Sacerdote C, Bueno-de-Mesquita HB, Vrieling A, van Gils CH, Peeters PH, Gram IT, Skeie G, Lund E, Rodríguez L, Jakszyn P, Molina-Montes E, Tormo MJ, Barricarte A, Larrañaga N, Khaw KT, Bingham S, Rinaldi S, Slimani N, Norat T, Gallo V, Riboli E, Kaaks R.
